Αλήθεια πόσοι γνωρίζουν την ετυμολογία της έκφρασης και πώς έφτασε να σημαίνει το ανώτατο δικαστικό συμβούλιο;
Πετρώδης λόφος της Αθήνας, στα ΒΔ της Ακρόπολης, συνδεδεμένος με πολλές αρχαίες παραδόσεις. Η λέξη πάγος σημαίνει βράχος· όσο για την ετυμολογία της λέξης Άρειος υπάρχουν διάφορες απόψεις: μία τον συνδέει με τον θεό Άρη και μία άλλη –η επικρατέστερη– τον συσχετίζει με τις Αρές, δηλαδή τις Ερινύες (ή Ευμενίδες), φοβερές θεότητες που καταδίωκαν τους φονιάδες και λατρεύονταν σε ιερό που βρισκόταν κάτω από τον λόφο, όπως απέδειξαν αρχαιολογικά κατάλοιπα που χρονολογούνται από τον 11ο αι. π.Χ.
Πολύ πριν από την οργάνωση της αθηναϊκής πολιτείας, εκεί κατέφευγαν οι φονιάδες για να γλιτώσουν από την καταδίωξη της οικογένειας των θυμάτων τους. Στη μυθολογία αναφέρεται ότι εκεί οι θεοί δίκασαν τον θεό Άρη για τον φόνο του Αλιρρόθιου, γιου του Ποσειδώνα και βιαστή της νύμφης Αλκίππης, κόρης του θεού του πολέμου· εκεί επίσης έγινε η περίφημη δίκη του Ορέστη για τον φόνο της Κλυταιμνήστρας και του Αίγισθου, όπου για πρώτη φορά η ισοψηφία κρίθηκε με την επέμβαση των θεών υπέρ του κατηγορουμένου.
Άλλη εκδοχή αναφέρει πως ο λόφος είχε στρατηγική σημασία για την άμυνα των Αθηνών και αφιερώθηκε στον Άρη από τις Αμαζόνες, όταν εκείνες κατέλαβαν τον βράχο για να πολεμήσουν εναντίον του Θησέα και των Αθηναίων. Λέγεται επίσης ότι οι Αθηναίοι είχαν θάψει τον Οιδίποδα στον Ά.Π. για να εξασφαλίσουν την τοποθεσία από επίθεση των Θηβαίων συμπατριωτών του, ενώ τον μετέφεραν αργότερα στον αμυντικά σπουδαιότερο Ίππιο Κολωνό.
Ο βραχώδης λόφος του Αρείου Πάγου, βρίσκεται ανάμεσα στην Ακρόπολη,τους λόφους της Πνύκας και του Αγοραίου Κολωνού.
Στις υποθέσεις δολοφονίας ο Ά.Π. συνεδρίαζε στον λόφο, για να μη βρίσκεται ο εναγής δολοφόνος κάτω από την ίδια στέγη με τους δικαστές· στις άλλες περιπτώσεις, συνεδρίαζε στη Βασίλειο Στοά της Αγοράς.
Ο κατήγορος καθόταν στον λίθον αναιδείας (= πέτρα της αδιαλλαξίας) και ο κατηγορούμενος στον λίθον ύβρεως (= πέτρα του εγκλήματος). Οι διάδικοι ορκίζονταν και ακολουθούσε η διαδικασία της δίκης, με μαρτυρίες και προσκομίσεις αποδεικτικών στοιχείων. Μετά τις δευτερολογίες, ο κατηγορούμενος μπορούσε να δηλώσει πως θα έφευγε από την Αττική, οπότε η δίκη τέλειωνε αμέσως· όσοι αθωώνονταν, θυσίαζαν στις Ερινύες (Σεμνές Θεές). Σε περίπτωση ισοψηφίας επικρατούσε η ψήφος της Αθηνάς, οπότε ο κατηγορούμενος αθωωνόταν.
Ο λόφος του Α.Π. είναι συνδεδεμένος και με τη διδασκαλία του χριστιανισμού: εκεί κήρυξε ο Απόστολος Παύλος το 51 μ.Χ., ενώ κάτω από τον λόφο ιδρύθηκε η βασιλική του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, καθώς και το πρώτο αρχιεπισκοπικό μέγαρο.
Σήμερα Άρειος Πάγος εκτός από λόφος είναι και το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης της Ελλάδας.
